Y dla chemika – Hasło w krzyżówce – Słownik definicji

Y w układzie okresowym oznacza itr. W formie czystej jest srebrzystoszarym, stabilnym na powietrzu metalem. Jego właściwości chemiczne mogą przypominać magnez. Jeżeli chodzi o reakcję z wodą zachodzi ona dosyć powoli z utworzeniem wodorotlenku.

Główne cechy Itru

Na jego powierzchni tworzą się warstwy tlenków tak samo jak w przypadku glinu. Jest łatwopalny ale nie ulega samorzutnej reakcji z tlenem. Jego wióry zapalają się na powietrzy gdy temperatura przekroczy 400 stopni. Do roku 2013 scharakteryzowane zostały tylko 33 izotopy itru o liczbach masowych od 76 do 108.

Spośród nich tylko jeden jest trwały i jest to 89Y. Stanowi on 100% naturalnego składu pierwiastka. W skorupie ziemskiej występuje w ilości 30 ppm między innymi jako minerał ksenotymu. Pierwiastek ten jest podejrzewany o rakotwórczość. Nie ma żadnego znaczenia biologicznego. Wodorki itru są natomiast stosowane jako środki redukujące.



Tworzy on złożone wodorki, tlenki, fluorki oraz wodorotlenek. Po ogrzaniu reaguje z azotem, krzemem, fosforem i fluorowcami. Pierwiastek ten w związkach występuje na stopniu utlenienia +3 dając związki, które z reguły są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Jest to pierwiastek należący do grupy pierwiastków ziem rzadkich. Bardzo rzadko występuje w postaci bogatszych złóż. Towarzyszy zazwyczaj lantanowcom. Tworzy własny minerał, który nazywa się ksenotym (YPO4). Jego największe złoża występują w Rosji, Norwegii oraz Grenlandii.

Historia odkrycia – Itr

Odkryty został przez Johana Gadolina w Finlandii w roku 1789. Wyodrębniony został dopiero w roku 1828 przez Friedricha Wöhlera. Co ciekawe jest to jeden z czterech pierwiastków, które zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby (pozostałymi są erb, iterb, terb).

Zastosowanie Itru

Izotop 90Y, który jest radioaktywny jest stosowany w zabiegu synowektomii radioizotopowej. Tlenek itru jest również stosowany jako stabilizator sześciennej formy cyrkonii (np. W jubilerstwie). Kineskopy mają w sobie itr, który jest dodatkiem do luminoforów. Natomiast lampy ze stopu z wolframem są stosowane w rentgenografii. Warto dodać, że niektóre stopy mają własności nadprzewodnikowe. Izotop 90Y stosuje się jako znacznik oraz w medycynie do leczenia nowotworów. Używa się go również jako dodatek do innych stopów oraz do konstrukcji reaktorów atomowych. Związki itru znajdziemy również w elektrycznych piecach oporowych (tlenek). Stosowano go również dawniej w telewizji barwnej. Czasem wykorzystywany jest do filtrów w mikrofalówkach.

Pokrewne hasła krzyżówkowe i definicje

Słowo Określenie
Neon Ne dla chemika
Potas Kalium dla chemika
Ester Wosk dla chemika
Ester Jest nim tłuszcz dla chemika
Krzem Silicium dla chemika
Fizyk Kolega chemika
Fizyk Obok chemika
Ununun Uuu dla chemika
Kobalt Symbol Co dla chemika
Lakmus Wskaźnik dla chemika
Unubi Uub dla chemika
Ununokt Uuo dla chemika
Liwermor Lv dla chemika
Ununkwad Uuq dla chemika
Papierek Lakmusowy dla chemika
Avatar
Jestem pasjonatką dosłownie wszystkiego co kobiece i chcę się dzielić swoją wiedzą w tym zakresie. Udzielam moim czytelniczkom różnego rodzaju porad na kwestie, które je interesują. Nierzadko poruszam także tematy tabu.

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.


*